DOOR: SOPHIE VAN DER MEER | FOTOGRAFIE: OONA SMET
De traditional wife is terug van nooit weggeweest — althans online: een vrouw die zich met volle overtuiging toelegt op het huishouden, moederschap en haar echtgenoot. Niet uit dwang, zeggen ze, maar uit keuze. Het fenomeen tradwife is overgewaaid uit de Verenigde Staten, waar vrouwen als TikTok-icoon Estee Williams en Hannah Neeleman (influencer en eigenaar van The Ballerina Farm) pleiten voor een herwaardering van traditionele vrouwelijkheid. Het beeld is vintage en hypervrouwelijk: schorten, parelkettingen, genderrollen die in elkaar grijpen. Ook in Nederland zijn vrouwen die bewust kiezen voor een traditioneel leven. Wie zijn zij? En wat betekent dit in een samenleving die zichzelf graag geëmancipeerd noemt?
De vrijheid om het anders te doen
Debi (35), moeder van vier, half-Surinaams en half-Ghanees, groeide op in Utrecht bij een alleenstaande, fulltime werkende moeder. “Dat was vanzelfsprekend, maar als kind voelde ik me vaak alleen,” zegt ze. Toen ze zelf kinderen kreeg, viel het kwartje. “Ik wil er wél zijn; niet pas om half zes met een opwarmmaaltijd.” Ze wijdt haar leven volledig aan haar gezin. “Dat is geen terugval, maar een keuze.” De vruchten van het feminisme, zegt ze, plukt zij nu met de vrijheid om het radicaal anders te doen.
Debi werkte en studeerde jarenlang, vaak in meerdere banen tegelijk. “Maar ik had ook een creatieve droom. Een boek, een blog — maar nooit de ruimte om me erop te storten.” Toen ze haar man leerde kennen, stelde hij voor haar financiële lasten over te nemen. “We maakten een deal: jij zorgt voor het geld, ik zorg voor het thuis.” Sindsdien runt Debi het huishouden, zorgt ze voor de kinderen en schrijft ze wanneer ze kan.
Een ruk naar conservatieve waarden
Zeynep (29), moeder van een zoontje, werkt als content-creator en verscheen in 2023 in de documentaire Meiden van Traditie op NPO3. Toen nog alleenstaand, inmiddels in een relatie met een partner die volgens dezelfde normen leeft. Ze groeide op in een Turks gezin waarin haar vader “het hoofd van het gezin” was. “Als kind besloot ik al: dit wil ik later niet.” Toch kiest ze nu doelbewust voor een traditioneel model.
Sociaalwetenschapper Linda Duits (Universiteit Utrecht) ziet een bredere ontwikkeling. “We zien een ruk naar conservatievere waarden, een terugslag tegen het feminisme. De gedachte is: het feminisme was goed, maar is doorgeslagen. Bij tradwives zien we de ondertoon dat feminisme niet voor iedereen werkt.”
Zeynep noemt zichzelf “een zware feminist”, maar bedoelt dat anders dan gebruikelijk. “Ik kies voor het welzijn van de vrouw. En ik kies ervoor dat de vrouw het altijd beter heeft.” Over gelijkheid zegt ze: “Welke gelijkheid dan? Dat ik ook veertig uur mag werken? Nou, dankjewel.” Duits: “Feminisme betekent voor iedereen iets anders. Er is geen definitiepolitie die zegt: dit klopt niet.”
Rust, orde en overzicht
Zeynep zegt dat haar relatie overzicht biedt. “Ik ben gelukkig omdat ik niet hoef na te denken.” Geen jachtige balans tussen carrière en kinderen. “Ik zorg dat er eten is, dat zijn kleren schoon en gestreken zijn. Ik hoef me geen zorgen te maken over rekeningen of een lege tank.” Ze gelooft in biologische verschillen. “Mannen kunnen meer aan. Vrouwen zijn emotioneler, hebben hun cyclus, meer slaap nodig. De rollen omdraaien werkt niet; ik kan hem toch niet vragen om een kind te baren?”
Duits waarschuwt dat persoonlijke vrijheid niet losstaat van cultuur. “Iedereen wordt beïnvloed door ouders, partners, religie of samenleving. Zolang vrouwen zelf kiezen, is er ruimte. Maar zodra die keuze normstellend wordt of vrijheden van anderen onder druk zet — bijvoorbeeld bij anti-abortusstandpunten — ontstaat frictie.”
Een misvatting is dat tradwives niet werken. Veel vrouwen verdienen via social media en partnerships. Duits: “Als je influencer bent met deals, ben je een werkende vrouw. Dan ben je geen traditionele huismoeder. Dat is een contradictie, maar wel een interessante.” Hoe groot de beweging is, valt lastig te meten. Wel werkt 65% van Nederlandse vrouwen in deeltijd, het hoogste percentage in Europa.
De man als leider
Binnen het traditionele gezinsleven komt een uitgesproken rolverdeling naar voren. Dajana (29), Armeense christelijke achtergrond, runt met haar man een trouwfotografiebedrijf. “Mijn rol is complementair, niet minder.” Volgens haar zijn vrouwen in de moderne samenleving vrij maar onbeschermd. “Ze worden geminimaliseerd in een cultuur die waarde meet in prestatie of uiterlijk.”
Debi benadrukt dat het alleen werkt met wederzijds respect. “Als dat ontbreekt, wordt het giftig. De rolverdeling kan macht concentreren bij één persoon. Als je man niet emotioneel volwassen is, kan hij je bankpas blokkeren.”
Social media als spiegel
Op Instagram oogt het tradwife-bestaan als een film: ordelijk, beige linnen, huiselijkheid. Maar populariteit betekent geen massale adoptie. “Influencers hebben impact, maar niet genoeg om een feministische koers zomaar te keren,” zegt Duits. Wel ziet ze dat juist mannen gevoelig zijn voor traditionele rolmodellen en stemmen als Andrew Tate.
Thuismoeder zijn wordt door deze vrouwen gezien als herwaardering van zorg, overzicht en verbondenheid. De aantrekkingskracht zit in rust en betekenis. Maar zodra het traditionele model wordt gepresenteerd als superieur en ‘natuurlijk’, kantelt het. “Dan wordt het geen keuze maar een norm,” zegt Duits. De tradwife dwingt tot reflectie: hoe vrij zijn vrouwen werkelijk? Wat verwachten we van mannen? Welke onzichtbare normen leven we zelf zonder dat we dat merken?
