Avant Garde zit twee weken in het donker. Voor IDFA 2025 gaan we iedere avond naar een andere film of documentaire. Vandaag bekijken we WTO/99, een reconstructie van de massale protesten rond de WTO-top in Seattle in 1999.

De documentaire richt zich op vier dagen waarin zo’n 40.000 demonstranten samenkomen in de Amerikaanse havenstad. Het is geen eenduidige beweging: vakbonden, milieuclubs, anarchisten, conservatieven, studenten en religieuze groepen staan naast elkaar. Hun doelen verschillen, maar hun aandacht is gericht op dezelfde ministerstop van de toen nog jonge Wereldhandelsorganisatie. De protesten gaan over arbeidsrechten, globalisering, milieubeleid en de groeiende macht van multinationals. Seattle verandert in korte tijd in een vestingstad waar politie en demonstranten zich opmaken voor een harde confrontatie.

Het bijzondere aan WTO/99 is de manier waarop het materiaal is opgebouwd. De film bestaat volledig uit bestaande opnames: nieuwsfragmenten, persconferenties, politieradio, homevideo’s en nooit eerder vertoonde outtakes. Geen voice-over, geen interviews, geen duiding. Regisseur Ian Bell monteert ongeveer duizend uur beeldmateriaal tot één doorlopend verslag, waardoor je zonder filter ziet hoe het uit de hand loopt. Van actievoerders die zich vastketenen aan betonnen containers tot politie-eenheden die met traangas en rubberkogels reageren; alles staat er in rauwe vorm op.

De documentaire is geregisseerd door Ian Bell, die met deze aanpak laat zien hoe slecht de Verenigde Staten destijds omgingen met protest en maatschappelijke kritiek. Ook functionarissen van de WTO komen in beeld — vaak zichtbaar verrast door de omvang en breedte van het verzet. De film maakt duidelijk hoe de agressieve staatsreactie die later in de jaren nul vaker zou opduiken, hier al zichtbaar was.

WTO/99 is daarmee geen terugblik, maar een feitelijke momentopname van een kantelpunt in het debat over globalisering, klimaat en arbeidsrechten.

IDFA 2025 vindt plaats van 13 tot 23 November in meerdere bioscopen en theaters in Amsterdam.